Chị Ong Nô | Logic đằng sau chuyện kiểm soát người yêu quá mức.
- Nhiên Võ
- Jan 16
- 6 min read
Chào chị Ong,
Em cảm thấy mình bị kiểm soát quá mức bởi người yêu và đã đề nghị chia tay. tụi em đã chia tay rồi quay lại với số lần em ko nhớ nổi, lý do duy nhất đó là bạn kiểm soát em quá mức. sau mỗi lần chia tay, quay lại, tụi em đều ngồi thẳng thắn quan điểm với nhau. Nhưng sau đó đâu lại vào đấy. Mỗi lần như vậy bạn đều năn nỉ xin em quay lại, vì còn yêu nên chúng em vẫn quay về với nhau.
Nhưng đỉnh điểm lần này đã vượt quá mức chịu đựng của em, chúng em cãi nhau vì lý do em đi chơi với các bạn đồng nghiệp sau giờ làm (đi ăn, sau đó đi hát). Bạn giận em vì em đã đi tăng 2, thay vì đi về nhà, và giận em vì trong lúc đi chơi ko hỏi thăm bạn đang làm gì, đã ăn tối chưa (cả em và bạn đều đã đi làm nhiều năm, sắp đến tuổi 3x rồi ạ). Ngay đêm hôm ấy bạn đề nghị chia tay với em. Em cảm thấy mình đã hết tình cảm, nên cũng đồng ý chia tay ngay lúc đó. đến ngày hôm sau thì bạn lại năn nỉ quay lại. Đến nay đã là 3 ngày, là 3 lần bạn van nài, níu kéo. Nhưng em đã hết tình cảm rồi, chỉ cảm thấy hơi hụt hẫng vì không còn bạn bên cạnh như thói quen, em có nên tiếp tục cho bạn cơ hội không ạ? Em có đang sốc nổi và quá cứng đầu khi ko cho bạn cơ hội nữa hay ko ạ?
*Update lần 1 tháng 1/2025*
Chào em,
Đọc thư của em chị cảm nhận được sự mệt mỏi đang chồng chất. Điều làm chị chú ý tiếp theo là em nói “cảm thấy đã hết tình cảm” hai lần. Chị nghĩ thật sự em cũng biết bản thân muốn gì rồi.
Chị sẽ nói về hai hướng giải quyết. Chị tin tưởng em sẽ biết cách chọn hạnh phúc cho bản thân.
Đầu tiên chị muốn nói về hướng Làm Lành.
Lần này em có thể làm theo hai bước sau:
Khi cả hai đã bình tĩnh hơn, hãy ngồi xuống và hỏi tại sao việc em đi chơi với đồng nghiệp lại làm bạn khó chịu như vậy. Nhấn mạnh cho bạn hiểu việc bạn đang làm không phải tình yêu, mà là đang kiểm soát em. Em có yêu bạn, em có muốn ở bên bạn, nhưng em cũng muốn thời gian cho bản thân nữa. Em có thể edit câu sau cho giống em hơn: “Em yêu XX, chuyện này không bàn cãi gì nữa. Nhưng em vẫn có những nhu cầu khác mà mối quan hệ của mình không cho em được. Em muốn có bạn, có thời gian riêng cho bản thân. Kiểm soát em như vầy không làm em yêu XX hơn mà chỉ làm em chán nản hơn thôi. Em không muốn cảm thấy chán nản khi nghĩ về hai đứa mình đâu”.
Nếu lần này bạn chịu bình tĩnh, có bỏ effort để thay đổi và tôn trọng em thì mình CONSIDER quay lại. Consider thôi nhé, trong version đầu của thư, chị đã khuyên là có thể quay lại ngay. Nhưng đến thời điểm này thì chị nghĩ việc cân nhắc đã là thứ tốt nhất mình có thể làm rồi. Mình không nợ ai một mối quan hệ hết.
Nếu bạn có dấu hiệu hợp tác với em thì hai đứa có thể tiếp tục bàn xem bạn cần bao nhiêu thời gian bên em, em cần bao nhiêu thời gian cho bản thân rồi cả hai cùng thỏa hiệp. Có thể có một vài rule như:
Em sẽ lên kế hoạch trước. Em có thể báo trước cho bạn 1-2 ngày là “thứ năm này em đi ABC với XYZ, XX cũng hẹn ai đi chơi hôm đó đi, rồi cuối tuần này mình đi insert hoạt động hẹn hò của hai em.”
Khi em đi chơi em sẽ nhắn 1-2 tin hỏi thăm, nhưng sẽ không thể dính với cái điện thoại để nói chuyện với bạn được.
Bây giờ chị sẽ nói đến hướng còn lại nhé.
Thứ làm chị muốn revisit lá thư này chính là muốn giải thích rõ tại sao những việc người yêu em làm rất quá đáng và toxic. Chị luôn tin rằng mọi thứ sẽ dễ hiểu hơn khi mình biết được lý do của nó, gọi đúng tên của nó.
In general, một người sẽ có xu hướng kiểm soát khi bị thúc đẩy bởi lo âu, nói cách khác, họ kiểm soát để cảm thấy an toàn. Những điều này thường xuất phát từ một số nỗi sợ hãi sâu sắc rằng họ không đủ tốt, rằng người yêu sẽ rời bỏ họ nếu người ta tìm thấy thứ gì đó/ai đó tốt hơn. Họ không cảm thấy an tâm. Tiềm thức của họ tin rằng nếu họ không nắm chặt lấy người yêu, họ sẽ mất người đó. Cảm xúc gốc rễ thường là nỗi sợ hãi, nhưng ngoài ra nó cũng có thể kèm theo sự xấu hổ, thất vọng, tự chỉ trích bản thân là họ không đủ tốt - low self-esteem.
Khi có low self-esteem, nó sẽ thể hiện ở tất cả các khía cạnh trong cuộc sống, đặc biệt là trong các mối quan hệ với người khác. Chúng ta đi qua cuộc đời tin rằng "Mình tệ". Mà não chúng ta thì hay lắm, nó rất thích đi tìm logic, nên điều đó biến thành "Nếu mình tệ, vậy tại sao người ta lại muốn ở bên mình? Rõ ràng là người ta chỉ chờ cơ hội để bỏ mình". Thêm chút thời gian nữa nó trở thành "Người ta sắp bỏ mình! Mình phải làm gì đó để ngăn chuyện này, nếu không mình sẽ chỉ có một mình!". Đó là lý do tại sao người yêu em không chịu được khi em nằm ngoài vòng kiểm soát của bạn ấy, em ở càng lâu thì sự lo âu của bạn càng lớn, vì bạn ấy tin rằng em sẽ gặp một ai khác tốt hơn và drop bạn ấy ngay.
Em có nói là sau mỗi lần chia tay, quay lại, hai đứa đều thẳng thắng nói về quan điểm của nhau, song đâu lại vào đấy. Điều này là do khi nói chuyện, bạn đã rơi vào trạng thái sợ hãi rồi, tất cả những lời bạn nói lúc đó đều đến từ cảm giác muốn làm em hài lòng → Khi em hài lòng thì em sẽ không bỏ bạn → Bạn cảm thấy an toàn. Nó là một kiểu logic rất bản năng và ích kỷ, hoàn toàn không phải vì em.
Người này đang yêu cầu em phải là cả thế giới với họ. Đó là một yêu cầu rất phi thực tế. Em không có nhiệm vụ phải xoa dịu những nổi sợ vô căn cứ của họ. Đúng là không ai hoàn hảo cả, nhưng ít nhất thì cũng phải tìm ai tôn trọng giới hạn cơ bản của em, chịu bỏ effort để thay đổi bản thân. Bây giờ là năm 2025, tài liệu đầy ở trên mạng, therapy cũng đã rẻ hơn và có option cho những người thu nhập không cao, không có lý do nào để không thay đổi bản thân for the better cả. Nếu muốn, người ta sẽ tìm cách. Còn không muốn, người ta sẽ tìm cớ và không thay đổi.
Dù vậy, chị cũng đặt ra tình huống tốt nhất: Bạn em có chịu thay đổi. Thì việc này cũng sẽ diễn ra trong một khoảng thời gian rất dài chứ không phải 1-2 tuần.
Vậy chị hỏi em có thể nào kiên nhẫn thêm 3-5 năm nữa không?
Em cảm thấy những điểm tốt ở người này có đủ để em chịu mệt mỏi về tinh thần thêm không?
Còn ở trường hợp có thể xảy ra nhất: Bạn sẽ không thay đổi nhiều; thì tại sao em lại muốn ở lại với một người như vậy? Điều gì khiến em nghĩ mình kết thúc mối quan hệ thì mình là người xấu?
Chị hi vọng em vẫn có những người bạn, chị em trong gia đình em có thể tâm sự thêm, mình không cần phải chịu đựng một mình đâu em à.
Chị Ong Nô.
Update 2025: Không biết bây giờ em thế nào rồi? Có khỏe không? Câu chuyện tình yêu đã đi đến đâu? Nếu em đọc được những dòng này thì update chị với nhé, chị thích nghe update từ mấy đứa lắm!
Comments